نگاه اجمالی
اگر شخص خیلی رقابت جو ، جاه طلب ، درای تمایل بیشتر به کنترل و … باشد، احتمالا آثار استرس (فشارروانی) شدت پیدا خواهد کرد. الگوی شخصیتی نوع A با پیشرفت طلبی ، فوریت زمان و خصومتی که براحتی برانیخگته میشود، مشخص شده است. این خصوصیت آنها را نسبت به بیماریهای قلبی آماده تر میکند. نقطه مقابل شخصیت نوع A کسانی هستند که شخصیت نوع B دارند. آنها غالبا افرادی آرام ، راحت و بدون نقش هستند.
ویژگیهای شخصیتی نوع A
ویژگیهای رفتاری
فرد با شخصیت نوع A آشکارا از حرکت کند ، ترافیک ، صف بستن برای خرید و هرچیز دیگری که وقت با ارزش را تلف کند، ناراحت میشود. برخی ویژگیهای رفتاری این الگو شامل پاسخهای کوتاه در مکالمات ، گفتار بیش از حد نیرومند ، چهره در هم کشیده ، سریع خوردن ، نگاه عمیق با لبخند خشک و بازداری شده و … میباشد. این تمایل به بسیج کردن بیش از حد منابع جسمانی تحت عنوان فوریت زمان ، موردبحث قرار می گیرد.
تمایل به کنترل
افراد با شخصیت نوع A احساس نیاز بیشتری به کنترل محیط دارند و این افراد به قدری به دانستن کنترل محیط نیاز دارند که ممکن است عدم کنترل خصومت و رفتارهای جسورانه را باعث شود. وقتی فرد در موقعیت عدم کنترل قرار میگیرد، معمولا یک حالت انگیزشی را از طریق تغییرات شناختی ، رفتاری ، هیجانی و فیزیولوژیکی نشان میدهد.
رقابت جویی
افراد شخصیت نوع A رقابت جو و پیشرفت طلب تر هستند. آنها با تلاش و پایداری بیشتری به چالشها (مشکلات) پاسخ میدهند و اهداف بزرگتری را تعیین میکنند. تلاش برای پیشرفت در افراد شخصیت نوع A معمولا درجوی از تنش ، اضطراب ، خشم و احساس (مانند جمله هرگز نباید گیر افتاد ) صورت میگیرد. این افراد تلاش برای پیشرفت را بخاطر خود پیشرفت مورد توجه قرار نمیدهند، بلکه تلاش آنها برای کنترل و اثبات تواناییهایشان صورت میگیرد.
|
مقایسه شخصیت نوع A با شخصیت نوع B
|
ویژگیها |
تیپ A |
تیپ B |
مکالمه |
تند |
کند |
تولید کلمات |
پاسخ یک کلمهای ، سرعت در پایان جمله |
شمره و با مکث صحبت کردن |
کیفیت کلام |
زمخت ، محکم ، کوتاه |
یکنواخت |
زمان پاسخ |
پاسخ آنی |
مکث بیش از پاسخگویی |
آه کشیدن |
فراوان |
بندرت |
حرکات چهره |
کشیده ، خصمانه ، ابرو درهم |
آرام و دوست داشتنی |
خنده |
خشک |
نرم و لطیف ، خوشایند |
گره کردن مشتها |
زیاد |
بندرت |
قطع کردن حرف دیگران |
اغلب |
به ندرت |
تلاش برای تمام کردن سوالات طرف مقابل |
اغلب |
بندرت |
تلاش برای تسلط برطرف مقابل |
اغلب |
بندرت |
رضایت از کار |
خیر ، تلاش برای طی کردن درجات |
بلی |
جاه طلبی |
بلی ، طبق نظر دیگران و خود |
نه بطور خاص |
شایستگی |
تلاش برای برنده شدن حتی هنگام بازی با فرزندان |
بی اهمیت بودن |
شخصیت نوع A و بیماری قلبی
بنظر ویلیامز (Williams) دشمنی و تندخویی عواملی هستند که به بیماریهای قلبی کمک میکنند. به عقیده او فردی از نوع شخصیت A که نگرش دشمنانه و منفی دارد، نسبت به فرد دیگری از همان شخصیت که نگرش دوستانه و مثبت دارد، بیشتر در معرض خطرات جسمی و روانی است. دشمنی باعث میشود که فرد همیشه درحال آماده باش باشد، دشمنیها را پیش بینی و پیش گیری کند. درنتیجه دائما در حال استرس روزگار بگذراند. پژوهشها نیز در جهت حمایت از این مفهوم نشان دادهاند که افراد شخصیت نوع A واکنشهای قلبی - عروقی بیشتری به عدم کنترل ، عدم حق انتخاب و استرسهای محیطی نشان میدهند. بخاطر اهمیت کنترل این افراد معمولا هنگام عدم کنترل ، خشم و خصومت بیشتری دارند و عموما مایل به تسلیم کردن کنترل به شخص دیگر نیستند.
تغییر شخصیت نوع A به شخصیت نوع B
روش کلی
دراین روش افراد نوع A تشویق میشوند که آهنگ رفتارهای خود را آرام تر کنند و رفتارهایی پیش بگیرند که با شخصیت آنها سازگاری ندارد. مثلا سعی کنند به حرفهای دیگران ، بدون قطع کردن آن گوش دهند، یا به میل خود در صفهای طولانی فروشگاهها یا اتوبوسها بایستند و به خود تلقین کنند که عصبانی نخواهند شد. وقتی حرفی به ذهنشان رسید ( موقع غذاخوردن ) آن قدر تحمل داشته باشند که غذای خود را ببلعند و بعد حرف بزنند و با دهان پر سخن نگویند و ... . از این روش در برنامه پیشگیری بیماریهای قلبی حاد استفاده میکنند.
روش اختصاصی
روش اختصاصی تنها آن گروه از رفتارهای شخصیت A را هدف قرار میدهد که احتمالا علت بیماری قلبی هستند. بویژه برای افرادی که نگرش منفی و دشمنانه دارند، بکار میرود. فردی که بتواند رفتارهای مورد نظر را تغییر دهد، کسی خواهد بود که اراده دارد و بر خود مسلط است. چنین فردی میتواند اختیار بهداشت و روانی خود را تا اندازهای بر عهده بگیرد.
نظرات شما عزیزان:
|